Asperger Sendromu

Asperger Sendromu

Asperger Sendromu (AS) otizm gibi yaygın gelişimsel bozukluklar grubunda yer alır. Belirtileri otizme benzemekle birlikte Asperger sendromunda bilişsel beceriler ve dil gelişimi beklenen düzeydedir. Asperger sendromunda en belirgin bozulma sosyal ilişkilerde görülmektedir. AS yaşam boyu sürer, belirtiler yaşla birlikte hafiflemeye meyillidir.
Toplum içinde görülme oranı %0,1 dir, erkeklerde daha fazla rastlanmaktadır.Sebebi tam olarak bilinmemekte, genetik olduğu düşünülmektedir. Asperger sendromunun tanısı genellikle 4-5 yaş civarında, ailelerin çocuktaki belirtileri fark ettiği zaman konulmaktadır.
Belirtileri;
  • Göz teması kurmada zorluk,
  • Sosyal ilişkilerde belirgin bozukluk,
  • Karşısındakinin beden dilini anlayıp yorumlayamama,
  • Konuşmalarda farklılaşan ses tonunun anlamını anlayamama,
  • Toplumsal ve duygusal karşılıklar verememe,
  • Empati kuramama,
  • Rutinlerdeki değişikliklerden rahatsız olma,
  • Akranlarıyla iletişim kuramama, anlaşamama,
  • İlgi alanının dar olması, ilgi alanı dışındakilerle ilgilenmeme,
  • Basmakalıp yineleyici davranışlar,
  • Eşyaların parçalarıyla uğraşma,
Ergenlikte akranları gibi olmaya çalışsalar da, davranışlarına anlam veremedikleri için beceremezler, alay konusu olur, dışlanırlar. Örneğin, Asperger’li bir ergen; dershaneye gelen çocukların okulda ve dershanede farklı kıyafet giydiklerini fark ettiğinde birkaç aydır dershaneye devam ediyordu. O günden sonra eve gidip üstünü değiştirip, ayrı bir kıyafetle gitmeye başladıysa da bir müddet sonra sıkılıp vazgeçti.
Olayları olduğu gibi görüyor, art niyet aramıyorlar, yalan söyleyemiyorlar, son derece dürüstler. Mizahı, soyut kavramları anlamakta zorlanıyorlar. Toplumun beklediği nezaket cümlelerine anlam veremiyor ve kullanamıyorlar. 10 yaşındaki AS’li olan bir çocukla yemeklerden sonra annesine “eline sağlık”, sabahları aile üyelerine “günaydın” gibi kalıpları söyleyebilmesi için birkaç ay çalışmıştık.
Yetişkin dönemde kendinin farkında olan AS’li, bu durumun üstesinden gelmeye çalışsa da sosyal ilişkilerde sorun yaşar. Konuşmayı başlatmakta ve sürdürmekte zorlanır. İlgi alanı dardır, sadece kendi ilgi alanına giren konularda aşırı konuşmaya meyillidir. Akademik alanda kariyer yapar, başarılı da olurlar. Çoğu Aspergerli yetişkin evlenir, çocuk sahibi olur. Evliliklerinde duygusal karşılıklar vermekte zorlanmaları sorunlara neden olabilir.
Asperger sendromuna depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, kaygı, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu eşlik edebilmektedir.
Tedavisinde eşlik eden bozukluklar için gerekirse ilaç kullanılır. Fakat saf Asperger Sendromu olan bireylerin akranlarıyla ve yetişkinlerle uygun sosyal ilişkiler ve iletişim kurmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.  Bireysel farklılıklar göz önüne alınarak çocuğun ihtiyaçları tespit edildikten sonra, bireyselleştirilmiş eğitim planı hazırlanmalıdır. Aile de bilgilendirilmeli ve eğitime katılımı sağlanmalıdır.
Uzm. Psikolog Semra EVRİM

Hiç yorum yok:

Blogger tarafından desteklenmektedir.